Keselamatan geografi

Sejak zaman British lagi, pihak British telah mengalami beberapa serangan yang tinggi, ini membawa kepada pengerahan tentera Henry Keppel dan James Brooke pada tahun 1846 untuk mencari sebarang sarang lanun di Borneo Utara.[1] Selepas satu perjalanan yang panjang berjuang dengan lanun, sarang lanun terakhir di Tunku, Lahad Datu telah dimusnahkan oleh British.[65]

Pencerobohan terbaru pada tahun 2013 membuat kerajaan Malaysia menubuhkan Kawasan Keselamatan Khas Pantai Timur Sabah (ESSCOM), Zon Keselamatan Pantai Timur Sabah (ESSZONE) dan mengerahkan aset besar untuk Sabah.[66] Selain daripada Lanun Moro yang tidak dapat dihalang dan serangan Abu Sayyaf, kerajaan Malaysia telah membuat keputusan untuk mengenakan perintah berkurung di perairan timur Sabah dan mula menggunakan radar untuk mengesan sebarang aktiviti mencurigakan di setiap penempatan kecil di sepanjang pantai timur.[67][68]

Terdapat satu panggilan daripada bekas Ketua Menteri Sabah, Harris Salleh kepada kerajaan persekutuan untuk menimbang semula cadangan untuk memindahkan pangkalan Tentera Udara Diraja Malaysia (RMAF) dari Butterworth ke Labuan. Beliau mencadangkan pangkalan udara perlu dipindahkan ke Tawau demi kepentingan keselamatan di Sabah timur.[69] Menteri Pengangkutan, Liow Tiong Lai juga telah mencadangkan untuk melanjutkan kawasan ESSCOM dan ESSZONE ke seluruh Sabah seperti mana yang juga telah dicadangkan oleh Yong Teck Lee.[70]

Pada 23 Januari 2015, Tentera Udara Diraja Brunei memberikan jiran Malaysia empat S-70A Black Hawk sebagai sebuah hadiah. Malaysia berkata ia akan menggunakannya dalam penambahan aset yang ada untuk mempertahankan Sabah daripada serangan lanjut berkemungkinan oleh orang bangsa Moro.[11]

Keselamatan sosial

Bekas Perdana Menteri Malaysia, Mahathir Mohamad mencadangkan kerajaan Sabah untuk merobohkan semua kampung air di timur Sabah dan menempatkan semula hanya orang-orang tempatan di sana sebagai era kampung air telah berlalu dan gaya hidup penduduk di sana yang hidup di dalam laut tidak sesuai untuk cara yang moden hidup di Malaysia sebagai sebuah negara yang bertujuan untuk Wawasan 2020.[71] Ahli parlimen Sabah, Rosnah Rashid Shirlin telah dipanggil untuk penutupan kem pelarian Filipina di Kinarut, berkata ia merupakan satu ancaman kepada keselamatan di Papar. Beliau memetik;

Kem pelarian telah mewujudkan banyak masalah kepada penduduk di daerah ini. Kem ini telah menjadi satu dadah den dan sumber banyak kegiatan jenayah lain. Selama bertahun-tahun, banyak rompakan telah berlaku di kampung-kampung berhampiran dan penyebab yang kebanyakannya dari kem ini. Kononnya, keadaan bertambah baik di Filipina hari ini yang telah dibawa masuk ke dalam soalan sama ada rakyat Filipina masih boleh dianggap sebagai pelarian. Kem itu ditubuhkan pada plot 40 ekar tanah berhampiran Kampung Laut pada awal tahun 1980-an oleh Suruhanjaya Tinggi Bangsa-Bangsa Bersatu mengenai Pelarian (UNHCR). Tetapi UNHCR sudah lama berhenti menyediakan dana untuk kem dan hasilnya, ramai warga asing ini telah bekerja di luar perkemahan. Pelarian telah pun berani memperluaskan kawasan perkemahan, menceroboh ke atas tanah kampung berhampiran dan hari ini, kem itu telah menjadi pengedaran densyabu yang terbesar di Papar.[72]

—Rosnah Shirlin, Sabah Papar's MP.

Pemimpin Parti Bersatu Rakyat Sabah (PBRS), Joseph Kurup berkongsi pandangan yang sama mengenai perkara ini, sambil menambah pelarian Moro dan pendatang perlu mengambil peluang untuk kembali dan membangunkan tanah air mereka di Mindanao, Filipina seperti mana keamanan telah dipulihkan di sana.[73] Satu lagi bekas Ketua Menteri Sabah, Yong Teck Lee telah mencadangkan untuk menggantung perkhidmatan feri di Sandakan untuk melawan tahap tinggi penghijrahan orang Moro dari Selatan Filipina yang kini telah menjadi masalah utama kepada Sabah apabila mereka tinggal melebihi tempoh di negeri ini dan menjadi pendatang tanpa izin.[74][75] Pada bulan Oktober 2014, Menteri Dalam Negeri, Ahmad Zahid Hamidi mengumumkan yang kanak-kanak tidak bernegara di Sabah akan diberi sijil lahir bagi tujuan persekolahan.[76] Cadangan itu tidak lama lagi ditentang oleh sebilangan daripada kedua-dua ahli politik Sabah dari pembangkang dan kerajaan bersekutu pihak seperti Joseph Pairin Kitingan, Darell Leiking dan Yong Teck Lee, memetik perbuatan itu akan membawa masalah besar kepada Sabah pada masa akan datang.[77][78][79] Manakala seorang lagi pemimpin parti pembangkang yang berpangkalan Sabah, Jeffrey Kitingan telah memanggil untuk satu sijil kelahiran yang berbeza dikeluarkan kepada warga asing.[80] Ahli Dwan Undangan Negeri Sabah bagi Kamunting di Sandakan, Charles O Pang percaya sistem pendidikan akan menjadi beban jika kemungkinan kanak-kanak tanpa kerakyatan diberi sijil kelahiran. Beliau memetik;

Menurut kaji selidik Sabah ketiadaan kewarganegaraan, adalah dianggarkan bahawa kira-kira 36,000 kanak-kanak tanpa kerakyatan yang berasal dari Indonesia tinggal di negeri ini dan kebanyakan pekerja difahami mereka bekerja di ladang kelapa sawit. Walaupun kanak-kanak tanpa kerakyatan dari Filipina dianggarkan lebih tinggi. Beliau tidak menafikan bahawa kebanyakan orang yang datang ke Sabah untuk mencari kehidupan yang lebih baik tetapi masalah yang ditimbulkan oleh gelombang manusia yang tanpa izin hanya akan membawa kepada masalah. Jelas sekali, senario ini mewujudkan keadaan yang tidak adil bagi rakyat Malaysia dalam erti kata bahawa kita pembayar cukai, dan siapa yang harus membayar kos yang tinggi daripada kanak-kanak bukan warganegara bukan sahaja di sekolah masing-masing, tetapi juga dalam segi penyelenggaraan kehidupan mereka?[81]

—Charles O Pang, Sabah State Legislative Assembly Members for Kamunting in Sandakan.

Jumlah yang besar telah dibelanjakan untuk penyelenggaraan kehidupan pendatang tanpa izin Filipina ini dan jumlah yang masih belum dibayar sehingga hari ini walaupun percubaan untuk mendapatkan kembali wang. Jabatan Kesihatan Negeri Sabah berkata, penyakit berjangkit dalam kalangan pendatang tanpa izin meningkat menyebabkan kepada lebih perbelanjaan, dan juga peruntukan untuk lebih banyak dana untuk menampung logistik seperti pegawai perubatan dan lain-lain.[82] Ahli Dewan Undangan Kiulu Sabah, Joniston Bangkuai menunjukkan pandangan yang sama mengenai isu itu tanpa negara. Beliau berkata;

Ia digunakan untuk menjadi bahawa mereka (pendatang tanpa izin Filipina) datang ke sini untuk mencari rezeki. Mereka datang untuk mencari pekerjaan, tetapi sekarang mereka berganda, dengan beberapa wanita mereka melahirkan seramai 10 kanak-kanak, tetapi mereka tidak dijaga.[83]

—Joniston Bangkuai, Ahli Dewan Undagan Kiulu Sabah.

Pengarah Sabah National Registration Department (NRD), Ismail Ahmad telah menjelaskan bahawa pengeluaran sijil kelahiran tidak membuat kanak-kanak tanpa kerakyatan sebagai rakyat Malaysia atau rakyat Sabah sebagai sijil akan hanya digunakan bagi tujuan rekod dan pemantauan menunjukkan bahawa kanak-kanak yang dilahirkan di Sabah.[84] Selain itu, ujian DNA kini antara kaedah yang digunakan untuk memastikan hanya rakyat tulen dikeluarkan dengan sijil kelahiran Malaysia apabila mereka memohon untuk pendaftaran lewat kelahiran.[85] Selepas beberapa perincangan, Kabinet Malaysia kemudian memutuskan untuk memberikan hanya dokumen kelahiran khas bukan sijil kelahiran sebagai telah diumumkan oleh Perdana Menteri Malaysia, Najib Razak.[86][87]

Pertubuhan Pasokmomogun Kadazandusun Murut Bersatu (UPKO) akan membentangkan penyelesaian yang dicadangkan mereka dalam masalah selepas mereka telah memperoleh laporan Suruhanjaya Siasatan Diraja yang penuh, antara cadangan utama adalah untuk memanggil semula dan mengeluarkan semula semua kad pengenalan rakyat Sabah.[88] Lain-lain ahli politik bekas telah meminta kerajaan persekutuan untuk menyiasat tindakan beberapa individu mengakui bahawa mereka darah diraja Kesultanan Sulu dan telah berbincang banyak gelaran Datuk kepada orang Sabah tempatan dan kepada mereka dari semenanjung hingga kini, sambil menambah tindakan itu tidak sepatutnya berlaku di sini sebagai tebusan 2013 yang berlaku apabila pasangan dari Filipina telah datang ke negeri ini untuk berjumpa semua orang Suluk di sini. Apabila mereka telah diminta untuk apa tujuan lawatan mereka, mereka hanya berkata di Sabah, terdapat kira-kira 1.5 juta Suluk dan mereka mahu berbincang dengan pihak berkuasa yang berkenaan untuk menjaga rakyat mereka. Tetapi selepas mereka kembali ke Filipina, tiba-tiba kejadian tahun 2013 itu berlaku. Mereka itulah orang-orang yang mengatakan Tanduo milik kepada Sultan Sulu. Bekas ahli politik juga menambah bahawa selepas kejadian itu, terdapat insiden yang kerap seperti penculikan dan pembunuhan seorang pegawai pelancongan dan polis.[89]

Kebanyakan pemimpin Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO) Sabah telah menyambut baik langkah-langkah drastik yang diumumkan oleh Ketua Menteri Sabah kini Musa Aman untuk menangani masalah yang ditimbulkan oleh pendatang tanpa izin.[90] Walau bagaimanapun, ahli parlimen persekutuan bekas parti parti UPKO, Wilfred Bumburing mengingatkan ahli Barisan Nasional (BN) tidak boleh mengambil kredit untuk penubuhan Suruhanjaya Siasatan Diraja (RCI) kerana ia hanya ditubuhkan selepas banyak tekanan daripada orang-orang Sabah.[91] Manakala Parti Bersatu Sabah (PBS) berkata Kerajaan Filipina menjadi kesalahan bagi kesengsaraan warga di Sabah, ini sebagai tindak balas kepada ucapan oleh Duta Filipina ke Malaysia, J. Eduardo Malaya yang menegaskan bahawa pendatang kanak-kanak Filipina di Malaysia berhak pendidikan formal. Walaupun beliau menyokong cadangan itu, pihak Setiausaha Agung Johnny Mositun mengingatkan:[92]

Bilangan rakyat Filipina di Sabah, undang-undang atau menyalahi undang-undang, adalah besar tetapi apa yang Manila telah lakukan, atau sedang lakukan, untuk lihat pendidikan mereka? Ia merupakan keengganan Manila untuk menubuhkan sebuah Pejabat Konsular di Sabah yang telah membuat hidup sukar bagi beratus-ratus ribu rakyat Filipina di negeri ini dan Malaysia terpaksa menanggung kosnya. Hampir separuh daripada pesakit yang menggunakan hospital Sabah kebanyakannya rakyat Filipina. Bagi bahagian yang lebih baik daripada empat dekad, rakyat Filipina di Sabah – pelarian, pekerja asing dan pendatang tanpa izin – semuanya telah menafikan apa-apa perkhidmatan atau bantuan yang besar daripada kerajaan Filipina. Mereka bertahan hanya kerana Kerajaan Malaysia mematuhi dengan ketat kepada norma-norma dan piawaian undang-undang dan hak asasi manusia antarabangsa. Kami memberi mereka pekerjaan, mereka memanfaatkan segala kemudahan sivik kami, dan kini ia tersirat yang kita perlu mendidik anak-anak mereka, juga. Apa seterusnya?[92]

—Johnny Mositun, United Sabah Party (PBS) Secretary General.

Pemimpin Sabah yang lain seperti Darell Leiking bersetuju dan mengingatkan kerajaan Filipina untuk mencontohi pelan Kerajaan Indonesia dengan menubuhkan konsulat di Sabah untuk menjaga rakyat mereka dan menubuhkan sekolah untuk anak-anak mereka. Pada satu kenyataan, beliau berkata:[93]

Kerajaan Filipina harus menerima hakikat bahawa Sabah merupakan sebuah negara yang berdaulat dan bahawa ia perlu menubuhkan konsulat di negeri ini demi kebaikan rakyatnya. Pendatang Filipina mesti mendaftar untuk membolehkan mereka mempunyai peluang yang lebih baik di Sabah, mempunyai kehidupan dan pekerjaan yang betul kerana ia adalah tidak adil untuk mengenakan masalah Filipina kepada Sabah atau kerajaan Malaysia semata-mata kerana kerajaan Filipina tidak mahu mengambil tanggungjawab untuk rakyat sendiri.[93]

—Darell Leiking, ahli pembangkang (PKR).